Lesson 43 ----- Passive Constructions in लोट् लकार । | Lesson Index

                                                                                        Lesson 43. Passive Constructions in लोट् लकार ।

There seems to be no need of instructions since all have been given in Lesson 42. i must ask you to have a look at some of our shlokas from the Shiva, Devi and the Guru Pujana-s where passive constructions in लोट् लकार  are quite apparent. Just read through, i do not expect that the shlokas will be completely clear. But i do want you to notice how the same shloka can be used by any person or by any number of people simply because the passive voice has been used and the "by whom" has not been specified.

 

For recognition ONLY.
Devi Pujana
आसनम् -
सदाशिवाङ्क-संस्थाने सर्वाधारे महेश्वरि ।
सर्वतत्वमयं दिव्यमासनं प्रतिगृह्यताम् ॥
स्नानम्   - 
साध्वीनामग्रतोगण्ये साधुसङ्घ-समादृते ।
सर्वतीर्थमयं तोयं स्नानार्थं प्रतिगृह्यताम् ॥
गन्धः   - 
कर्पूरागरुसंयुक्तं कपालिप्राणनायिके ।
कस्तूरीतिलकं गन्धं सर्वाङ्गे प्रतिगृह्यताम् ॥
ताम्बूलम्   -
ताम्बूल-मुक्तिकाचूर्ण-कर्पूरादि-समन्वितम् ।     
जिव्हा-जाड्योच्छेदकरं त्रिपुरे प्रतिगृह्यताम् ॥
प्रार्थनापूर्वकं क्षमापनम्    -
अज्ञानाद्विस्मृतेर्भ्रान्त्या यन्न्यूनमधिकं कृतम् ।
तत्सर्वं क्षम्यतां देवि प्रसीद परमेश्वरि ॥

 

 

Shiva Pujana:
नैवेद्यम्  -
नैवेद्यं षड्रसोपेतं विषाशनघृतान्वितम् ।
मधुक्षीरापूपयुक्तं गृह्यतां सोमशेखर ॥
ताम्बूलम्   -
नागवल्लीदलैः पूगैः नानाचूर्णैश्च संयुतम् ।
नागेन्द्रहार ताम्बूलं  मुखामोदं च गृह्यताम् ॥
दक्षिणा   -
धनदाधिप देवेश दक्षिणाद्रव्यमुत्तमम् ।
यथाशक्ति मया दत्तं गृह्यतां वृषभध्वज ॥
प्रार्थनापूर्वकं क्षमापनम्   -
यदक्षरं पदं भ्रष्टं मात्राहीनं च यद्भवेत् ।
तत्सर्वं क्षम्यतां देव प्रसीद परमेश्वर ॥

 

Guru Pujana:
स्नानम्   - 
सर्वशास्त्रमयं तोयं सदानिर्मुक्तकल्मष ।
श्रद्धानद्याः समानीतं स्नानार्थं प्रतिगृह्यताम् ॥

वस्त्रम्   -
मायाचित्रपटाच्छन्ननिजगुह्योरुतेजसे ।
ममश्रद्धाभक्तिवासयुग्मं देशिक गृह्यताम् ॥

चन्दन-अक्षताः    -
महावाक्योत्थविज्ञान -गन्धाढयं तापमोचनम् ।
विलेपनं गुरुश्रेष्ठ चन्दनं प्रतिगृह्यताम् ॥

ताम्बूल-दक्षिणा   - 
जीवब्रह्मैक्यविज्ञान-तृप्तायगुरुमूर्तये ॥
जीवनमुक्तिसुखाकारं ताम्बूलं प्रतिगृह्यताम् ॥

 

 

 

Passive sentences can thus be created in every tense and mood. We could have devoted the next three weeks to the past tense, the future and the vidhilin...but it will only amount to an intellectual exercise of sorts. The passive structure in the past tense and the vidhilin can be done in a much simpler manner... and that which is constantly in use in conversational Sanskrit. This is done by the use of Participles.

But before we get into that, we need to learn the noun declensions of मरुत्  and भगवत्  which will help us to handle the "Participle Lesson."
So next week... मरुत्  and भगवत्
                                                                            On to the exercises in the next Lesson 43 A

                                                                                                     **********************